Thanatopraxie is een methode om een lichaam tijdelijk te conserveren, zonder dat daarvoor koeling nodig is. Het is bedoeld om het ontbindingsproces af te remmen en het lichaam toonbaar en reukloos te houden vanaf het moment van overlijden tot aan het moment van de uitvaart. De naam is afgeleid van de Griekse woorden voor de dood, θάνᾶτος (thanatos) en voor handeling, πρᾶξις (praxis).
Bij thanatopraxie wordt het bloed uit de aderen voor een groot deel vervangen door een conserverend middel. Hiertoe wordt in een slagader in de lies of de hals de conserveringsvloeistof ingebracht en bloed uit een ader afgevangen. De conserveringsvloeistof die het lichaam maximaal 10 dagen kan conserveren bestaat uit formaline (maximaal 0,5%) in combinatie met zouten en kleurstoffen om een zo natuurlijk mogelijke huidskleur te verkrijgen.
In vorige eeuwen werden hiervoor conserverende stoffen gebruikt op basis van metaalzouten of arseen, maar die waren erg giftig en weinig effectief.
Verschil tussen balseming en thanatopraxie
Bij balseming gaat het om conservering voor een zeer lange termijn, terwijl thanatopraxie slechts een uitstel van de intreding van de ontbindingsverschijnselen beoogt. De gebruikte vloeistoffen verschillen dan ook.
Bij balsemen wordt er gebruik gemaakt van een relatief hoog percentage formaline. Bij thanatopraxie is het bestanddeel formaline heel gering (0.5%). De rest van de vloeistof bestaat uit kleurstoffen, zouten en andere mineralen in een bepaalde samenstelling die de lichaamscellen tijdelijk, voor ongeveer 10 dagen, conserveren.
Er zijn ook experts in Nederland die vinden dat er eigenlijk geen sprake meer is van een verschil tussen balsemen en thanatopraxie. Volgens hen is de behandeling (nagenoeg) gelijk en zit het enige verschil in de samenstelling van de vloeistof die wordt gebruikt.
In welke situaties wordt thanatopraxie in Nederland toepast
- Conserveren van delen van het lijk ten behoeve van orgaandonatie
- Als het lichamen bestemd is voor ontleding (’ter beschikking gesteld voor de wetenschap’)
- Als de overledene naar het buitenland getransporteerd moet worden
- als het leden van het Koninklijk Huis betreft
Thanatopraxie in plaats van een thuisopbaring met koeling
Vanaf 2010 is het ook toegestaan om de overledene zonder dringende redende een Thanatopraxie behandeling te geven. Steeds meer mensen kiezen hiervoor. Nabestaanden hebben geen last van een koeling die 24/7 lawaai maakt. Wij horen van veel nabestaanden dat hun dierbare tot en met de laatste dag mooi is gebleven.
Kosten van de thanatopraxie
De kosten van de thanatopraxie variëren tussen de € 550,- en € 950,- De kosten zijn afhankelijk waar de Thanatopraxie gaat plaatsvinden. Gebeurd dit bijvoorbeeld thuis, dan zijn de kosten aanzienlijk lager dan dat het in een uitvaartcentrum plaatsvindt.